THE GILDED AGE

 "Gilded age" je jedna od onih serija koje imaju dosta mana, ne spadaju u sam vrh vrhova kvaliteta, realno nisu ni mnogo inovativne, ali zato imaju izuzetno visok "feel good" faktor i kao takve izazivaju "navlačenje" a po završetku sezone nedostajanje i iščekivanje novih epizoda. 

 Kreator serije Julian Fellowes nesumnjivi je ekspert u oblasti živopisnih melodrama iz epohe a najpoznataji radovi su mu kultna britanska serija "Downton Abbey" i film "Godsford Park" u režiji Roberta Altmana. U slučaju "Gilded Age" (doslovni prevod bi bio "Pozlaćeno doba"), ne bavi se britanskom aristokratijom već - njujorškom. Otkud sad aristokratija u Njujorku? Mala digresija - nedavno sam pročitala zanimljiv tekst  koji pravi paralelu između beogradskog Dorćola i njujorškog Lower East Side-a, sa namerom da ukaže na to kako se u jednom slučaju istorija i tradicija neguju, dok se u drugom nemilice sravnjuju sa zemljom zarad novogradnje beskonačnih kvadrata po basnoslovnoj ceni. U reakcijama na tekst, naišla sam na komente kako je "Beograd mnogo stariji od Njujorka". To je realno tačno, ali...postajao je naravno Singidunum, rimske naseobine i srednjovekovni Kalemegdan, ali zapravo, 99% savremenog Beograda potiče negde iz 19. veka, sa retkim zdanjima iz 18. veka koja se mogu nabrojati na prste. Njujork je osnovan u 17. veku a u njemu i danas postoje objekti sagradjeni u 18. veku, tako da - tu smo negde :). Ovo pominjem zbog činjenice da grad Njujork zapravo ima vrlo bogatu i ne tako kratku istoriju, a sadržaji koji se bave ovom temom po pravilu su jako zanimljivi, kao što je na primer film "The Gangs of New York"  ili "The Age of Innocence", kao i serija "The Knick". Vratimo se "Gilded Age" - tema serije je svojvrsni rat koji se vodi između "starih para" i "novih para", odnosno bogataša prve generacije koji su naglo stekli ogroman novac tokom druge industrijske revolucije, naročito u biznisu izgradnje železničke mreže po Americi. Iako su junaci serije fiktivne porodice, prezabavno je što se referiše i na neke stvarne, kao što su Vanderbiltovi ili porodica Rotschild, koji iako u našoj svesti spadaju u old school bogatašku aristokratiju, zapravo pripadaju ovoj drugoj grupi "skorojevića", koje stara garda "potomaka doseljenika sa Mayflower-a" ne podnosi i ne želi da primi u svoje ekskluzivno društvo. Stroga i rigidna društvena pravila i uzusi kojih se svi moraju držati po svaku cenu, za današnje vreme skoro su pa neverovatan fenomen. Takođe je zanimljiv uvid u položaj afro-amerikanaca (radi se o periodu posle građanskog rata) i njihovom postepenom ali trnovitom putu ka prihvaćenosti u višim slojevima i među belačkom većinom. Iako ovo nije history channel nego zabavna melodrama, svi ovi socijalno-istorijski elementi daleko su zanimljiviji od ljubavno-porodičnih zapleta, koji su čini mi se namerno koncipirani kao prilično banalni i u duhu laganih romana iz tog vremena, sa izuzetkom jednog storilajna (koji prati dvostruki život junaka koji je gej ali naravno svoju vezu krije i paralelno pokušava da se "dobro oženi" i popravi svoju materijalnu situaciju). Zanimljivo je analizirati i različite ženske likove koji zapravo predstavljaju različite faze emancipacije - od potpuno poslušne i uvek "by the book" Ade (glumi je odlična Cynthia Nixon), preko gospođe Russel (Carrie Coon) koja se svim silama lakta ne bi li se popela na vrh društvene lestvice (a počela je sa dna, kao ćerka nadničara na selu), pa do mlade Afro-Amerikanke Peggy (Denee Benton) koja se trudi da prevaziđe nekoliko društvenih prepreka, jer osim boje kože, ona se bori protiv predrasuda u sopstvenoj porodici kao i u profesiji kojom želi da se bavi - pisanjem i novinarstvom. Glavna junakinja Marian (igra je Louisa Jacobson koja je btw ćerka holivudske legende Meryl Streep), nalazi se na nekom srednjem putu i realno predstavlja svojevrsnu preteču današnjih umereno-progresivnih demokratskih Amerikanki koje prave pomake kroz postepene manje korake,  ali istrajno i odlučno.

  Iako nisam mega fan kostimiranih serija, ova je zaista živopisna u art direkciji i to bez nepotrebnih egzibicija, a posebna poslastica je osvrt na njujorške nekretnine koje su kako danas, tako i u 19. veku, pravi praznik za oči. Dakle, ako se dvoumite yay ili nay - preporuka važi za sve one koji vole ovaj žanr, istoriju Njujorka, ili im jednostavno treba nešto lagano (ali ne i glupo!) da odmore oči i mozak. Serija je dostupna na HBO.